.jpg "چه زمانی بالا آوردن شیر نوزاد نگران کننده است؟")
بخش اول: درک رگورژیتاسیون نوزادان
بالا آوردن شیر در نوزادان پدیدهای بسیار رایج است. تخمین زده می شود که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد نوزادان در چند ماه اول زندگی، گاهی شیر بالا می آورند. این امر بخشی از فرآیند تکامل دستگاه گوارش محسوب می شود.رگورژیتاسیون در مقابل استفراغ
بسیاری از والدین این دو مفهوم را به جای یکدیگر استفاده می کنند، در حالی که تمایز بین آن ها بسیار حیاتی است.الف. رگورژیتاسیون
رگورژیتاسیون یا به اصطلاح عامیانه «آروغ زدن همراه با شیر برگشتی»، معمولاً بدون زحمت، سرفه، یا زور زدن اتفاق می افتد. محتویات معده شیر هضم شده یا نیمه هضم شده به آرامی و به صورت قطره ای یا جریانی ملایم از دهان نوزاد خارج می شود. شل بودن دریچه بین مری و معده اسفنکتر تحتانی مری. این دریچه هنوز به طور کامل بسته نمی شود و به دلیل حجم زیاد شیر در معده کوچک نوزاد یا افزایش فشار شکمی مانند گریه شدید، آروغ زدن، یا تغییر وضعیت، شیر به عقب باز می گردد. معمولاً پس از هر بار شیردهی یا در عرض نیم ساعت پس از آن رخ می دهد. نوزاد در حین بالا آوردن ناراحت نیست، گریه نمی کند و وضعیت کلی او خوب است.ب. استفراغ
استفراغ یک فرآیند فعال و معمولاً با تلاش شدید همراه است. محتویات معده با نیروی قابل توجهی به بیرون پرتاب می شود. معمولاً نشان دهنده تحریک یک واکنش انقباضی در معده و شکم است و اغلب دال بر وجود یک مشکل یا انسداد در مسیر گوارشی است. نوزاد قبل از استفراغ ممکن است به وضوح ناراحتی کند، دست هایش را جمع کند، صورتش قرمز شود و پس از آن ممکن است به شدت گریه کند یا بیقرار باشد. استفراغ اجباری یا فواره ای همیشه نیازمند ارزیابی پزشکی است.دلایل شایع رگورژیتاسیون بی خطر
نوزادی که تنها شیر بالا می آورد اما وزن گیری خوبی دارد و خوشحال است، اغلب به عنوان "شیر بالا آورنده خوشحال" شناخته می شود. دلایل اصلی این پدیده شامل موارد زیر است:تغذیه بیش از حد
معده نوزاد کوچک است و نمی تواند حجم زیادی از شیر را در یک وعده نگه دارد. وقتی بیش از حد تغذیه می شود، اضافی آن خارج می شود.تغذیه سریع یا هوای بلعیده شده
هنگام شیر خوردن چه با شیشه و چه با سینه، نوزاد مقدار زیادی هوا نیز می بلعد. این هوا با حجمی از شیر همراه می شود و با آروغ زدن، شیر را نیز به بیرون هدایت می کند.عدم بلوغ اسفنکتر مری
این شایع ترین دلیل است. عضلات دریچه بین مری و معده هنوز توسعه نیافته اند و به راحتی شل می شوند.تغییرات وضعیتی
تغییر ناگهانی از حالت خوابیده به ایستاده، یا خم شدن نوزاد بلافاصله پس از شیر خوردن.بخش دوم: بیماری ریفلاکس و بیماری ریفلاکس معده به مری
بالا آوردن شیر گاهی می تواند نشانهای از التهاب یا آسیب ناشی از تماس مکرر اسید معده با مری باشد. اینجاست که تمایز بین ریفلاکس ساده و ریفلاکس معده به مری اهمیت پیدا می کند.بیماری ریفلاکس معده به مری GERD
همانطور که ذکر شد، GER به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه یک وضعیت فیزیولوژیک است که در نوزادان بسیار رایج است و معمولاً خود به خود حل می شود. اسید معده به مری بر می گردد، اما چون نوزاد در حال رشد است، این مسئله معمولاً تأثیری بر وزنگیری یا خلق و خوی او ندارد.بیماری ریفلاکس معده به مری
GERD زمانی مطرح می شود که بازگشت اسید معده باعث ایجاد عوارض شود. این عوارض شامل موارد زیر است:الف. علائم هشداردهنده اولیه
اگرچه نوزاد شیر بالا می آورد، اما اگر این بالا آوردن با موارد زیر همراه باشد، باید احتمال GERD را جدی گرفت:کاهش وزن یا عدم وزن گیری مناسب
این مهم ترین شاخص است. اگر نوزاد به دلیل ترس از درد یا استفراغ، از خوردن امتناع کند یا کالری کافی دریافت نکند.سرفه یا خس خس سینه مزمن
ریفلاکس می تواند باعث ورود ذرات اسید به مجاری تنفسی شود که منجر به التهاب، سرفه مکرر، یا حملات شبیه به آسم می گردد.تحریک پذیری شدید در حین یا بعد از تغذیه
نوزاد به طور مداوم در طول شیر خوردن بیقراری می کند، قوس بر می دارد، یا به وضوح درد می کشد که به آن "آلوودینیا" می گویند.اختلال در خواب
درد ناشی از اسید ممکن است باعث بیدار شدن مکرر نوزاد از خواب شود.ناراحتی در بلع
اگر نوزاد هنگام بلعیدن شیر مکث کند یا درد بکشد.ب. علت تشدید GERD در نوزادان
علاوه بر شل بودن LES، عوامل دیگری می توانند GERD را تشدید کنند:حساسیت به پروتئین شیر گاو
در برخی موارد، واکنش التهابی بدن به پروتئین شیر گاو حتی اگر از طریق شیر مادر منتقل شود، باعث التهاب و تحریک پوشش مری شده و ریفلاکس را تشدید می کند.فشار شکمی ناشی از یبوست یا نفخ شدید.
در برخی موارد فشاری که به دلیل یبوست و یا نفخ بر نوزاد وارد میشود سبب GERD میگردد.
بخش سوم: علائم هشداردهنده جدی
این بخش حیاتی ترین قسمت برای حفظ آرامش و اطمینان از سلامت نوزاد است. علائم زیر به ندرت دیده می شوند اما می توانند نشان دهنده یک مشکل ساختاری یا متابولیک جدی باشند که نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند.استفراغ فواره ای و اجباری
همانطور که قبلاً ذکر شد، استفراغ با زور زیاد، به ویژه اگر از دهان و بینی نوزاد با شدت بیرون بپاشد، یک علامت خطر است.تنگی پیلور
تنگی پیلور یک وضعیت جدی است که معمولاً در سنین ۲ تا ۸ هفتگی خود را نشان می دهد و نیازمند جراحی اورژانسی است.ویژگی ها
دریچه پیلور دریچه خروجی معده ضخیم و منقبض شده و مانع از ورود شیر به روده کوچک می شود.علائم کلیدی
شروع استفراغ فواره ای، معمولاً ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از هر بار تغذیه.نوزاد به شدت گرسنه به نظر می رسد و پس از استفراغ باز هم برای خوردن شیر درخواست می کند.
کاهش شدید وزن و کم آبی بدن مثل خشکی دهان، کم شدن دفع ادرار، گریه بدون اشک و بی حالی.
گاهی اوقات، ممکن است در معاینه شکم، یک توده کوچک و سفت شبیه به زیتون در قسمت بالای شکم نوزاد احساس شود.
علائم کم آبی بدن
نوزادانی که شیر زیادی بالا می آورند، به سرعت دچار کم آبی می شوند که وضعیت اورژانسی محسوب می شود.کاهش دفع پوشک
اگر نوزاد بیش از ۶ تا ۸ ساعت پوشک خود را خیس نکند برای نوزادان بالای یک ماه.خشکی مخاط دهان و لب ها.
گریه بدون اشک.
فرو رفتگی ملاج سر و گودی در ناحیه نرم بالای سر نوزاد.
بی حالی شدید و عدم پاسخگویی.
علائم عفونت و بیماری سیستمیک
اگر بالا آوردن شیر با علائم بیماری های دیگر همراه باشد، باید فوراً پیگیری شود:تب بالا
تب بالا بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد در نوزاد زیر ۳ ماه.بی حالی و خواب آلودگی مفرط
بی حالی و خواب آلودگی مفرط نوزاد به سختی بیدار می شود یا پاسخگو نیست.استفراغ خونی
خون تازه یا تیره شبیه تفاله قهوه. این امر می تواند ناشی از پارگی های کوچک در اثر سرفه شدید یا مشکلات جدی تر باشد.استفراغ صفراوی
مایعی به رنگ زرد مایل به سبز یا سبز تیره. این علامت نشان دهنده انسداد در پایین معده است و یک فوریت پزشکی محسوب می شود. ممکن است نشان دهنده تنگی پیلور یا انسداد روده ای باشد.مشکلات تنفسی همراه با ریفلاکس شدید
اگر ریفلاکس به طور مداوم وارد ریه ها شود آسپیراسیون، می تواند منجر به پنومونی آسپیراسیون شود.تنفس سخت و سریع
(تاکی پنه) یا صدای "غرغر" در حین تنفس.تغییر رنگ پوست (سیانوز)
کبودی اطراف دهان یا نوک انگشتان.بخش چهارم: ارزیابی حساسیت ها و آلرژی ها
گاهی اوقات، بالا آوردن شیر یک واکنش ایمنی بدن به ماده ای است که در رژیم غذایی مادر یا شیر خشک وجود دارد.حساسیت پروتئین شیر گاو
CMPA شایع ترین آلرژی غذایی در نوزادان است و اغلب خود را به صورت ترکیبی از مشکلات گوارشی و غیر گوارشی نشان می دهد.علائم گوارشی همراه با ریفلاکس
بالا آوردن شیر مکرر یا استفراغ با وجود مصرف کم شیر.کولیک شدید و غیر قابل تسکین، نفخ و گاز زیاد.
مدفوع شل، مخاطی یا حاوی خون حتی مقدار بسیار کم.
علائم غیر گوارشی
بثورات پوستی، اگزما یا کهیر.گرفتگی بینی یا عطسه مکرر.
راهکار
اگر پزشک به CMPA مشکوک باشد، برای مادرانی که شیر می دهند، توصیه می شود مصرف تمام محصولات لبنی شیر، ماست، پنیر، کره را برای ۲ تا ۴ هفته قطع کنند. در نوزادان شیرخشکی، باید به شیرهای هیدرولیز شده یا تجزیه شده روی آورده شود.عدم تحمل لاکتوز اکتسابی
این وضعیت نادر است و معمولاً پس از یک دوره التهاب شدید روده مانند گاستروانتریت یا شدت یافتن آلرژی، رخ می دهد. التهاب باعث می شود آنزیم لاکتاز که مسئول تجزیه قند شیر است به طور موقت کاهش یابد.علائم
نفخ شدید، مدفوع آبکی اسهال و گاز فراوان همراه با بالا آوردن شیر، که پس از حذف لاکتوز بهبود می یابد. این حالت موقتی است و نیازی به شیر خشک بدون لاکتوز دائمی نیست.بخش پنجم: راهبردهای پیشگیرانه و مدیریتی در خانه
اگر نوزاد شما وزن گیری خوبی دارد و علائم خطر جدی وجود ندارد، می توانید با تغییرات ساده در روش تغذیه و نگهداری، میزان شیر بالا آوردن را کاهش دهید.تکنیک های بهینه سازی تغذیه
برخی از این تکنیک ها شامل موارد زیر میشود:شیردهی مکرر و حجم کم
به جای تغذیه با حجم زیاد در فواصل طولانی، دفعات شیردهی را افزایش دهید و در هر بار مقدار کمتری شیر بدهید تا فشار روی معده کاهش یابد.آروغ گیری منظم
نوزاد باید به طور منظم در طول شیردهی مثلاً هر ۲ تا ۳ اونس شیر در شیشه یا زمانی که احساس ناراحتی کرد و حتماً پس از اتمام تغذیه، آروغ بزند تا هوای بلعیده شده خارج شود.حفظ وضعیت عمودی پس از شیردهی
نوزاد را حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پس از اتمام شیردهی، در وضعیت عمودی نگه داشته یا در آغوش گرفته شده نگه دارید. از فعالیت های ناگهانی مانند تکان دادن یا پرش خودداری کنید.بررسی وضعیت شیشه شیر
از سر شیشه هایی استفاده کنید که جریان شیر با سرعت مناسبی دارند نه خیلی سریع و نه خیلی کند.مطمئن شوید که سر شیشه همیشه پر از شیر است تا نوزاد هوا بلعیده نشود.
تنظیمات در هنگام خواب
بالا آوردن در هنگام خواب باعث ناراحتی و احتمال آسپیراسیون می شود.بالا نگه داشتن سر نوزاد
این کار باید با رعایت کامل دستورالعمل های ایمنی خواب نوزاد انجام شود. به هیچ وجه نوزاد را در گهواره ای که بالشتک یا وسیله ای برای بالا بردن سر قرار داده شده، نخوابانید. بهترین روش، بالا آوردن سطح تشک گهواره است.نحوه اجرای صحیح
تشک نوزاد را در قسمت سر، به میزان حداکثر ۱۵ تا ۲۰ درجه شیب دهید. این کار معمولاً با قرار دادن یک پارچه ضخیم یا بالش مخصوص زیر تشک نه روی آن انجام می شود و باید تأیید پزشک باشد.تغییرات در رژیم غذایی مادر در دوران شیردهی
اگر نوزاد با شیر مادر تغذیه می شود و علائم ریفلاکس شدید یا علائم آلرژیک مانند دفع خون در مدفوع وجود دارد، مادر باید مصرف مواد آلرژی زا، به ویژه شیر گاو و سویا، را برای مدتی قطع کند.تغییر شیر خشک در صورت نیاز
اگر نوزاد با شیر خشک تغذیه می شود و علائم گوارشی شدید مثل نفخ، اسهال، گریه زیاد همراه با ریفلاکس دیده می شود، پزشک ممکن است توصیه کند:استفاده از شیرهای غلیظ شده
اضافه کردن کمی برنج دانه ریز به شیر خشک فقط با تجویز پزشک و پس از شش ماهگی به دلیل خطر خفگی و کمبود مواد مغذی. غلیظ شدن شیر باعث می شود که حرکت آن به سمت بالا دشوارتر شود.تغییر به شیرهای با هیدرولیز وسیع
در موارد آلرژی شدید.بخش ششم: رویکرد پزشکی و درمان های دارویی
اگر علائم GERD شدید باشد و اقدامات حمایتی نتیجه ندهد، پزشک ممکن است درمان دارویی را آغاز کند. تاکید می شود که استفاده از داروهای ضد اسید بدون تجویز پزشک اکیداً ممنوع است.داروها برای کاهش اسید معده
هدف از درمان دارویی، کاهش تحریک مری است.آنتی اسیدها مانند سایمتیدین، فاموتیدین
این داروها اسید معده را کاهش می دهند. در گذشته رایج بودند، اما نگرانی هایی در مورد عوارض جانبی و اثر بخشی طولانی مدت در نوزادان وجود دارد و معمولاً برای موارد خفیف تا متوسط استفاده می شوند.مهارکننده های پمپ پروتون مانند امپرازول
این ها قوی ترین داروها برای کاهش تولید اسید هستند و معمولاً برای موارد شدید GERD که با اختلال رشد یا مشکلات تنفسی همراه است، رزرو می شوند.داروهای پرکننده یا ضدموتوریته
در موارد نادر، ممکن است داروهایی برای کمک به تخلیه معده یا تقویت دریچه LES تجویز شوند، اما این داروها به دلیل خطر عوارض جانبی، کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.نکته مهم در مورد دارو
در سال های اخیر، توصیه ها به سمت استفاده حداقلی از داروهای سرکوب کننده اسید در نوزادان متمایل شده است، زیرا اسید معده در مراحل اولیه برای کشتن باکتری ها و کمک به هضم ضروری است. تمرکز اصلی بر روش های مدیریتی غیر دارویی است.جمع بندی
بالا آوردن شیر در نوزادان پدیده ای است که به طور طبیعی با بلوغ فیزیولوژیک دستگاه گوارش از بین می رود. در اکثریت قریب به اتفاق موارد، این وضعیت به عنوان رگورژیتاسیون بی خطر شناخته می شود و والدین باید آرامش خود را حفظ کرده و به نوزاد خود اعتماد کنند. کلید اصلی در این دوران، تمایز قائل شدن بین شیر بالا آوردن معمولی و علائمی است که نیاز به مداخله فوری دارند. به یاد داشته باشید، شما بهترین ناظر کودک خود هستید. اگرچه این مقاله اطلاعات جامعی ارائه می دهد، اما هر نوزاد منحصر به فرد است. در صورت شک و تردید مداوم، یا اگر احساس می کنید که نوزادتان رنج می برد، مشورت با متخصص اطفال بهترین راه برای کسب اطمینان و دریافت برنامه مراقبتی متناسب با نیازهای خاص فرزندتان است. با دانش و مشاهده دقیق، می توانید این دوره شیرین اما پرچالش را با اطمینان بیشتری پشت سر بگذارید. دوران نوزادی دوره رشد سریع است و اغلب این مشکلات گذرا هستند و با گذر زمان به خاطره ای دور تبدیل خواهند شد. با این حال، در دنیای مراقبت از نوزادان، مرزی نازک بین آنچه «طبیعی» و آنچه «نیاز به توجه پزشکی» دارد، وجود دارد. این تمایز، سنگ بنای آرامش والدین آگاه است.منبع: سایت راسخون
.jpg "جدول تعهدات بیمه تکمیلی دی ۱۴۰۴: پوششها و جزئیات کامل را ببینید")
.jpg "بالاخره اسفناج را خام بخوریم یا پخته؟")
